Lè yon Pəyi anvoutə
Pou n' mye konprann ə səzi !
Lè yon Pəyi anvoutə
Nan pluzyè rəfləksyon nou fè dəja, nou bay dəja anpil əksplikasyon sou konsèp Nasyon ; nou di yon nasyon sə yon antitə vivant ki gen yon əspri yo rələ Nanm nasyonal, epi yon dimansyon fizik ke yo rələ Tèritwa. Tankou moun ki gen yon kò ak yon nanm, yon nasyon gen tou yon kò ak yon nanm ; lasajès divin pa fè gwo difərans ant de (2) reyalite fizikospirituèl sayo, paske nan aspè batèm bifazə yo, yo tout de (2) rəponn ak menm prosesīs salvatë a. Ni nanm yon kò ni nanm yon nasyon dwe batize pou rantre nan destine yo, men batèm yon nasyon rələ Səzaryèn, kontrèman ak batèm yon moun ki se yon əprëv strikman pèsonèl nan yon entèval tan, andedan entèval saa li viv ə goutə lanfè sou latè.
Men jodi a, nou pral abòdə yon nasyon oubyen yon pëp ki anvoutə.
Ki sa anvoutman yə ?
Se aksyon subjugə yon nanm, chamə, səduil oubyen fasinə l'.
An nou kenbə premyə koz la, anvoutman, ki pral anjandrə pluzyè rəyalitə ou efè, tankou subjugasyon, səduksyon ou fasinasyon, paske Haiti, dirijan l' yo, tout pëp la anvoute, men nou chita n'ap batay ak rəyalitə alòke əsansyèl kriz sosyopolitik, əkonomik, kulturorelijyez, əlt. Haiti sòti nan anvoutman Pəyi a dəpi 17 oktòb 1806. Sə vrè ke pandan kat (4) dènye dəsəni sayo bagay yo vin pi mangonmen, san palə pou konnye a menm, men kriz yo pa datə jodi a, yo gen rasin nan Egrəgò maləfik, dyabolik, vodouyèsk, nəgatif ki krəyə dəpi dat modi saa.
Anvoutman gen pluzyè əfè tankou nou tə di l' dəja, men youn nan yo sə enkonsyans, men enkonsyans saa pa jan lasyans atə eksplike l' la. Pa əgzanp, konsyans anvirònman pa konsyans spirituèl yon nanm pou rekonèt pwòp tèt li nan yon kò, ə 99 % nanm oubyen moun sou tè a pa konsyan nan sans saa. Men yo konsyan senpman nan rekonèt danjə, anviwònman yo pou yo kapab entèaji selon nòm, ə sə la li vin pi grav la lè yon pëp ak dirijan l' pa rekonèt menm danjə ki sə pi ba nivo konsyans lan.
Nan ka yon dirijan ə yon pëp anvoutə, gen anpil konfuzyon ; chak moun vin yon donè leson, tounen yon propozitè sòti kriz. Nan kan malfektè a menm, nanm dannə ki rələ tèt yo chwazi, mèt spirituèl, bèjə relijye ou politik, əlt. pale pasə pèpèt mayi ; tout sak pasə nan mond lan, ankò plīs an Haiti bay kreyans ak sa yo tə di anvan, men ki pat gen ankenn presizyon. Sə plon gayə nan tout səktè ; pastè a di gen yon moun k'ap jwenn yon klə machin, kay jodi a, aloke bòkò a li menm utilize tout sak pasə aprè pou l' bay krəyans ak lwa nan Vaudou yo.
Tèt chajə ! E pëp la menm ki anvoutə kwè vrèman ə pran dəmon enkanə sayo pou lidè l' paske li pa ni wè ni tandə, paske li pa konsyan.
Yon moun anvoutə pèdu tout konsyans, li pa ni wè ni tandə ; mandə l' pou l' wè ə tandə, sə tankou mandə yon mò wè ə tandə. Sa ou wè kòm rəyalitə sə pa sa li wè kòm rəyalitə paske nanm li anvoutə. Rəfləchi sou sa wap viv la, wap jwenn chajə əgzanp pou klərə pwòp tèt ou ; sə sa ki pa mankə.
Men si m' pran kòm əgzanp lèzətazuni pou ou, wap konprann mye paske dirijan Aməriken yo anvoutə tou ; dəsizyon y'ap pran konnye a pap janm rasyonèl ankò e li trè difisil pou jwenn sak rələ kontinuitə ləta ankò nan Pəyi saa. Yo chita y'ap goumen ak rəyalitə, alòke vəritə chanjə rəyalitə yo dəja.
Haiti ak lèzətazuni pa nan menm situyasyon ; Haiti li menm nan dènyə faz anvoutman l' pou l' justifyə Səzaryèn ə dəlivrans spirituèl li, alòke lèzətazuni li menm fèk rantrə nan entèval tan anvoutman l' pou l' tonbə ə justifyə punisyon l'. Tout fenomèn masimadi, krim masif, elt. wap tandə yo sə əfè anvoutman yo ki komansə.
Nou konprann konnyə a sak rələ konsyans spirituèl ə anvoutman. Kidonk, anvoutman ka fè w manjə matyè fəkal pou bè ə fromaj, anvoutman ka fè w mandə ak supliyə pwòp ənmi pou èd nan lidə pou sòti nan tou, alòke sə li menm ki te mətə w nan tou a, ki tə fouyə tou lagə w.
Suspann mandə mò vivan wè ak tandə paske li anvoutə, li pa konsyan ; saw wè sə pa sa li wè !
Sə pa kò ki wè, sə pito nanm ki wè. Lè li anvoutə, li pa ni wè ni tandə ; ə lè l' se dirijan yon pəyi, tout nasyon ap soufri paske li enkonsyan. Kidonk, kri dətrès nasyon an pa di l' anyen paske mo pityə a pa əgzistə pou li.
Evintz BRILLANT (0702092023)
Haïti : Lumière des nations
Capitale politique et spirituelle du monde